(Թեստ կանանց համար)
Ենթադրվում է, որ օստեոպորոզի առաջացման ռիսկը զգալիորեն ավելի բարձր է կանանց, քան տղամարդկանց մոտ: Շատ օբյեկտիվ հետազոտության տվյալները և հիվանդացության վիճակագրությունը հաստատում է այս հայտարարությունը: Հետևաբար կանանց համար շատ կարևոր է ուշադրություն դարձնել օստեոպորոզի կանխարգելմանը, իսկ հիվանդության դեպքում ժամանակին ախտորոշել այն վաղ փուլում: Օստեոպորոզ հիվանդության նկատմամբ հակվածության մասին առավել ընդհանուր պատկերացումը տալիս է ստորև բերված թեստը: Դուք ինքներդ կարող եք անցկացնել այս ուսումնասիրությունը՝ պատասխանելով հարցաթերթիկում տրվող հարցերին:
- Ձեր տարիքը՝
– 50 տարեկանից ավելի երիտասարդ կամ ճիշտ 50 տարեկան.
– 50 տարեկանից բարձր:
- Ձեր հասակը՝
–– 155 սմ-ից պակաս.
–– 155-165 սմ.
–– 165 սմ-ից բարձր:
- Վերջին շրջանում ձեր հասակը նվազել է՝
– այո.
– ոչ:
- Ձեր քաշը՝
— 60 կգ-ից պակաս.
— 60-70 կգ.
— ավելի քան 70 կգ:
- Դուք ունեք քրոնիկ հիվանդություններ՝ երիկամների, ստամոքս—աղիքային տրակտի, լյարդի, էնդոկրին հիվանդությունների կամ ոսկրերի ու հոդերի հիվանդություններ.
– այո.
– ոչ:
- Դուք ունեցել եք ոսկրերի կոտրվածքներ՝
– այո.
– ոչ:
- Դեզ երբևէ ասել է բժիշկ, որ դուք ունեք օստեոպորոզ (ոսկորների բարակություն).
– այո.
– ոչ:
- Ձեր ծնողները, հարազատ եղբայրները կամ քույրերը տառապում էին օստեոպորոզով՝
– այո.
– ոչ:
- Դուք երբեւէ ընդունել եք կորտիկոստերոիդներ (ստերոիդներ) ներարկման կամ հաբերի տեսքով ավելի քան 3 ամիս?
– այո.
– ոչ:
- Ձեր ծնողների կամ 50-ից բարձր տարիքի ձեր քույրերի կամ եղբայրների մոտ եղել է ազդրոսկրի վզիկի կոտրվածք՝
– այո.
– ոչ:
- Ինչ տարիքում եք սկսել դաշտանը՝
– մինչև 15 տարեկան.
– 15 տարեկանից անց:
- Դուք հիմա ունեք դաշտանը՝
– այո.
– ոչ:
- Եթե դուք ունեք դաշտանադադար՝ դուք ունեք ֆիզիոլոգիական դաշտանադադար (դաշտանադադարի սկիզբը 50 տարեկանից հետո) կամ արհեստական դաշտանադադար, զարգացած է մինչև 50 տարեկան (վիրահատությունից հետո, դեղերի ֆոնի վրա և այլն)՝
– ֆիզիոլոգիական.
– արհեստական:
- Ընդունե՞լ եք կանացի սեռական հորմոններ մինչև դաշտանադադարը կամ դաշտանադադարի սկզբին՝
– այո.
– ոչ:
- Եթե դուք ունեք դաշտանադադար. Դուք նկատել եք հետևյալ ախտանիշներ դաշտանադադարի ընթացքում՝ հորդացում, դեպրեսիա, քնի խանգարում, արյան ճնշման բարձրացում, ջերմության զգացում, բարձր քրտնոտություն, դյուրագրգռություն՝
– այո.
– ոչ:
- Դուք տառապե՞լ եք, կամ այժմ տառապում եք մեջքի ցավից՝
– այո.
– ոչ:
- Արդյո՞ք բուժվել եք մարմնի քաշը նվազեցնելու համար ծոմ պահելով՝
– այո.
– ոչ:
- Որքա՞ն ժամանակ եք քայլում ամեն օր՝
–– կես ժամից պակաս.
–– մինչև 1 ժամ.
–– մեկ ժամից ավելի:
- Դուք օգտագործում եք կաթնամթերք, պանիր՝
–– ուտում եմ ամեն օր.
–– օրը մեջ.
–– շաբաթական 1 անգամ:
- Դուք ծխում՝
– այո.
– ոչ:
- Եղել եք անցյալում երբեւէ գամված անկողնում ավելի քան 2 ամիս ժամկետով՝
– այո.
– ոչ:
ԱՐԴՅՈՒՆՔՆԵՐԻ ՄԵԿՆԱԲԱՆՈՒՄԸ
Եթե 3-ի, 5-10-ի, 15-17-ի, 20-ի ու 21-ի թվերի հարցերին մեծ մասին դրական եք պատասխանել, ապա դուք պետք է անցնեք ոսկրային հյուսվածքի դենսիտոմետրիկ հետազոտություն՝ ոսկրային հանքային խտության վերաբերյալ նախնական տվյալները պարզելու համար, քանի որ դուք ունեք օստեոպորոզի զարգացման բավականին մեծ թվով օստեոպորոզի ռիսկի գործոններ:
Բացի այդ, այս պաթոլոգիայի զարգացման ռիսկը մեծանում է հետևյալով.
–– թեթև քաշ (հարց թիվ 4),
–– 15 տարի անց դաշտանի առաջին երևալը (հարց թիվ 11),
–– դաշտանադադարի սկիզբը (# 12),
–– ընդ որում, ավելին արհեստական դաշտանադադարի ժամանակ (հարց թիվ 13),
–– որը չի համակցված սեռական հորմոնների ընդունման հետ (հարց թիվ 14),
–– և կաթնամթերքի անբավարար օգտագործման դեպքում (հարց թիվ 19),
–– ինչպես նաև ոչ բավարար ֆիզիկական բեռնվածությունը (հարց թիվ 18):
Եթե վերը նշված հարցերի մեծ մասի բացասական պատասխան եք ստացել, ինչպես նաև բավականաչափ կաթնամթերք ուտում եք սննդի մեջ, զբաղվում եք սպորտով և ձեր մոտ դաշտանադադարը չի սքսել, ապա ներկայումս դուք օստեոպորոզի նվազագույն ռիսկ ունեք, քանի որ չունեք հիմնական ռիսկի գործոնները, որոնք նպաստում են դրա զարգացումը: